‘Streetwise, gebruik de straat wijs.’
In samenwerking met de Johan Cruyff Academy van de Hogeschool van Amsterdam hebben wij een hoorcollege en vraaggesprek met Amsterdamse politici en leden van de Sportraad georganiseerd voor de studenten van de minor Cruyffiaanse Waardecreatie in de Sport van Morgen.
De studenten van deze minor bestuderen aan de hand van een aantal onderwerpen de toekomstvisie van de sport. Aan het eind van de minor wordt van de studenten verwacht een essay te schrijven over de kansen en uitdagingen voor de stad Amsterdam.
De opiniestukken van Joomay Odjo en Linde Fleuren over de ongebonden sporter kwamen het best uit de bus. Hieronder leest u het verhaal en de oproep van Linde.
Streetwise, gebruik de straat wijs.
Sport is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse maatschappij, er is niet voor niets een Nationaal Sportakkoord opgesteld met kernbegrippen als: een leven lang sporten en bewegen, en het creëren van een aantrekkelijke sportcultuur (’t Hooft, 2020). De gemeente Amsterdam heeft deze waarde voor een groot deel overgenomen en wil een erkende sportstad zijn en worden die uitnodigt tot bewegen. Daarnaast wil de stad een rijk en divers aanbod van sportactiviteiten aanbieden voor alle Amsterdammers. Om hierin te kunnen blijven voorzien zullen ze een toekomstbestendige sportstad moeten worden. Volgens het brancherapport sport betekent dit dat ze op basis van een adequate en robuuste organisatie en financiering optimaal invulling moeten geven aan de sportbehoefte van de Nederlandse bevolking. Iedereen kan hierdoor sport beoefenen en beleven. In andere woorden, ze moeten meegaan met de tijd en inspelen op de behoeften van de burgers (Roels, 2019). En eerlijk is eerlijk, Amsterdam heeft een sportvisie. Ze wil de sportparticipatie verhogen, de lege sportaccommodaties toegankelijk maken, betrokken verenigingen creëren en de wachtlijsten verkleinen (GroenLinks, D66, PvdA, & SP, 2018). Echter heeft Covid-19 alles op zijn kop gezet, zo ook de Nederlandse sportwereld. Sporten bij sportverenigingen en sportscholen was tijdelijk niet meer mogelijk in het ‘nieuwe’ normaal (Het Parool, 2020). De sport, zoals deze eerst georganiseerd was, was onvoldoende uitgerust op een pandemie en nu zijn de aanpassingen inmiddels toegepast om weer volop te kunnen sporten. Om als sportsector om te kunnen gaan met een dergelijke crisis is innovatie noodzakelijk. Sinds de maatregelen rondom het virus sportten wekelijks 1,7 miljoen Nederlanders minder dan voorheen.
Maar zoals we allemaal weten, ‘elk nadeel heeft zijn voordeel’. Het is nu belangrijker dan ooit dat er gekeken wordt naar de behoeften van de burgers en deze in het ‘nieuwe’ normaal te koppelen aan het sportaanbod dat er is. Individueel, beter bekend als ongebonden, sporten sluit op dit moment het beste aan bij de nieuwe levensstijl (Tervoort, 2020). Ondanks de daling in het aantal sportende Nederlanders zijn 8,7 miljoen mensen wekelijks nog actief. Alleen op een andere manier.
Waar je eerst een paar hardlopers voorbij zag komen vanaf het bankje voor je huis, of ingehaald werd door een groepje wielrenners tijdens je fietstocht, barsten de steden nu bijna uit hun voegen door het aantal ongebonden sporters (Tervoort, 2020). Sporten is belangrijker dan ooit, onbezorgd bewegen zou dan ook gezien kunnen worden als het nieuwe normaal. Sport en bewegen moet wat mij betreft een vaste plek krijgen in ons dagelijks leven, een betrokken en faciliterende overheid en gemeentes zijn daarbij een essentieel onderdeel voor het succes (KNVB, 2020). Door het sterker toenemende aantal ongebonden sporters en de groeiende overtuiging dat bewegen het nieuwe normaal moet zijn, is de stelling van mijn betoog als volgt:
“De Gemeente Amsterdam heeft genoeg ruimte voor alle sporters, ze weten alleen nog niet waar ze het zoeken moeten.”
Sport vindt niet meer alleen plaats in en op locaties met een sportbestemming, ook de openbare ruimte, de parken en het water worden steeds belangrijker in het sportgedrag van Amsterdammers (Gemeente Amsterdam, 2020). Op dit moment heeft de gemeente Amsterdam hier al het programma de ‘De Bewegende Stad’ voor bedacht. Hierbij worden de volgende punten uitgewerkt: er is ruim baan voor fietsers en voetgangers, sport is om de hoek, de stad is een speeltuin en er wordt niet stilgezeten (Gemeente Amsterdam, 2020). Dit zijn allemaal punten waar de ongebonden sporter van kan profiteren.
Alleen lijkt het coronavirus de vinger op de zere plek te hebben gelegd. De stad biedt naar mijn idee te weinig ruimte voor al deze ongebonden sporters. Hierdoor is het risico dat men, door het ruimtegebrek en gebrek aan andere mogelijkheden, minder zal gaan sporten uit angst voor een coronabesmetting. Het vergroten van de mogelijkheden voor ongeorganiseerde sport op Amsterdamse accommodaties en parken is een grote uitdaging. En laat dit nou precies zijn wat de gemeente Amsterdam wil (Gemeente Amsterdam, 2020).
Maar wie is nu die ongebonden sporter? Dat is eenvoudig, dat zijn jij en ik. Dat ben ik met mijn fitnessmatje in de tuin, jij fietsend met de Strava app door Amsterdam, hardlopend langs de Sloterplas of skeelerend met een groepje over straat (op 1,5 meter afstand uiteraard) door het Vondelpark. Ongebonden sporten betekent sporten waar en wanneer jij dat wil en als het jou uitkomt. Het is flexibel, niet tijdsgebonden, in de openbare ruimte en kan zowel individueel als in een groepje zonder formele structuur (Roels, 2019).
Maar deze parken, plassen en straten lopen vol. Vrijwel elke Amsterdammer wijkt vanwege het coronavirus uit naar deze openbare plekken (Pen, 2020). Dus hoe kan de bewegende stad in deze tijden gerealiseerd worden? Terwijl iedereen veilig kan blijven bewegen en we allemaal optimaal gebruik kunnen maken van de beschikbare ruimte. Het antwoord? Sportinnovatie, samenwerken en streetwise zijn voor mij de kernwoorden voor 2020.
De grootste uitdaging voor de gemeente Amsterdam is dus het feit dat burgers allemaal naar dezelfde plek trekken. De voor de hand liggende oplossing is het proberen te spreiden van deze burgers over verschillende plekken. Dit is echter niet zo eenvoudig als het klinkt, want hoe krijg je die burgers vrijwillig naar andere plekken? De Streetwise app biedt hiervoor de oplossing. Streetwise staat voor eigenwijs zijn, maar ook voor wijs met de beschikbare straten en ruimte omgaan en wijs zijn over het opzoeken van drukte.
Het idee van deze app is dat ongebonden sporters de app openen, een kaart te zien krijgen met alle openbare sportplekken in de gemeente Amsterdam en kunnen zien hoe druk het hier is. Streetwise meldt hoe druk het op sportveldjes, tafeltennistafels, het park, skatebanen en overige sportfaciliteiten is. Het leuke is dat deze kaart van alle beschikbare openbare sportfaciliteiten al bestaat en is gemaakt door de gemeente Amsterdam (Gemeente Amsterdam & de Haan, 2020). Dus waarom deze functies niet gebruiken en inzetten om de verspreiding van burgers over de stad te waarborgen? In de app kan men in een plattegrond van de stad klikken op een van de openbare sportfaciliteiten in de buurt en vervolgens zal er een meter verschijnen die de drukte toont. Om de drukte te kunnen meten moet de app wel gebruik maken van de locatievoorzieningen van de gebruikers. Dit zou aangemerkt kunnen worden als een obstakel voor het gebruiken van de app. Echter maken tegenwoordig bijna alle apps gebruik van locatievoorzieningen, en zien we dat gebruikers ook bereid zijn om hun locatie te delen
(van Bemmel, 2020).
Amsterdam beschikt over vele mooie openbare sportfaciliteiten, maar daarnaast zijn er ook veel sportvelden. Zoals Dorrit de Jong, gemeenteraadslid GroenLinks en woordvoerder sport van haar partij, zei in het vraaggesprek met ons: “Overdag zijn de sportvelden vaak leeg, het zou fijn zijn als we daar iets mee kunnen doen”. In samenwerking met sportverenigingen die ondersteund worden door de gemeente is het mogelijk om deze sportvelden overdag in te zetten voor ongebonden sporters. Ook hierbij zou de Streetwise app kunnen helpen om de drukte te verspreiden. Het is wel belangrijk dat er een goede samenwerking tot stand komt tussen de gemeente en de sportverenigingen, en daarnaast ook tussen de toekomstige gebruikers van de app.
Er kan niet ineens meer ruimte getoverd worden in het centrum van de stad, er moet slimmer omgegaan worden met de beschikbare ruimte. Sporten en bewegen is voor iedereen, laten we met elkaar dan ook zorgen dat we dit mogelijk kunnen maken. Jij, ik, de klant, het lid, de ongebonden sporter, de gemeente, de bedrijven en de inwoners van Amsterdam. Er is geen geheim voor succes. Gewoon je best doen, iets leuks vinden en goede mensen om je heen verzamelen en de schouders eronder zetten. Want alleen kun je niks. Met zijn allen kun je alles.
Amsterdam doet veel op het gebied van sportinnovatie en wellicht dat de Streetwise app een mooie volgende stap kan zijn. En ook in de toekomst kan deze app een zeer bruikbaar hulpmiddel zijn om vrij te kunnen sporten en bewegen in de stad. De gemeente Amsterdam is dan in ieder geval voorbereid, de stad is een speeltuin geworden en niemand zit meer stil. De overvolle stad. Plek genoeg!